Liệu đất sét có thể giúp con người chiến thắng siêu bọ hay không?

Nghiên cứu mới cho thấy một phương thuốc cổ xưa có thể là một hướng tiếp cận khả dĩ cho vấn đề siêu bọ (superbug), những vi khuẩn kháng kháng sinh.

Trong một bài báo xuất bản gần đây của tạp chí mBio, tập 7 số 1, một tạp chí truy cập mở của Hiệp Hội Vi Sinh Học Hoa Kỳ (American Society of Microbiology), hai nhà khoa học Julian Davies và  Shekooh Behroozian, Đại Học British Columbia, cho biết đất sét (clay) lấy từ vùng Vịnh Kisameet, Canada, cho thấy khả năng tiêu diệt những mầm bệnh kháng kháng sinh, còn gọi là những siêu bọ. Đất sét đã được những người bản địa Heiltsuk First Nation sử dụng như một phương thuốc từ xa xưa.

Siêu bọ là một trong những vấn đề nhức nhối của y học hiện đại. Sau nhiều thập kỷ sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi, ngày nay hầu hết các loại kháng sinh đều mất đi khả năng thần kỳ của nó do sự kháng thuốc của các dòng vi khuẩn. Trong đó, các tác nhân ESKAPE (từ viết tắt của Enterococcus faecium, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa, và các loài Enterobacter) đang làm gia tăng số ca nhiễm trùng bệnh viện (nosocomical infection) trên khắp thế giới. 

Mỏ đất sét (clay deposit) nằm ở lãnh địa truyền thống của người Heiltsuk First Nation trong một vùng lòng chảo đá granite nông 5 mẫu Anh (acre – đơn vị diện tích, tương đương 0.4 hecta). Mỏ đất sét được hình thành vào giai đoạn gần cuối của Kỷ Băng Hà (Ice Age), cách đây khoảng 10 ngàn năm. Những người bản địa sử dụng đất sét để chữa các bệnh như bỏng hay viêm khớp. 

Các nhà khoa học khám phá ra rằng nước có chứa đất sét ở vùng này có khả năng giết chết 16 loại vi khuẩn khác nhau thu thập từ Bệnh Viện Đa Khoa Vancouver (Vancouver General Hospital), Bệnh Viện St. Paul, và nhà máy thử nghiệm (pilot plant) xử lý nước thải (wastewater treatment) của Đại Học British Columbia. 

Công trình này mở ra một hướng nghiên cứu nhiều triển vọng trong việc tìm kiếm phương thuốc kháng siêu bọ hiệu quả hơn cho y học. 

Một cách đáng chú ý, một nhóm nghiên cứu khác ở Đại Học Tiểu Bang Arizona cũng công bố trên tạp chí Scientific Reports về các tính chất kháng khuẩn của đất sét vùng Oregon, Hoa Kỳ. Các nhà khoa học tin rằng các khoáng chất có trong đất sét có thể là lời giải đáp cho khả năng kháng khuẩn kỳ diệu này.

Huy Vũ

Tài liệu tham khảo:

1. Arizona State University. How blue and green clays kill bacteria. ScienceDaily. ScienceDaily, 11 January 2016.
2. Behroozian S, Svensson SL, Davies J. 2016. Kisameet clay exhibits potent antibacterial activity against the ESKAPE pathogens. mBio 7(1):e01842-15. doi:10.1128/mBio.01842-15.
3. Could Clay Help Attack Superbugs? Discovery News. May 25, 2016

Xin mời Quý Độc Giả bỏ ra 2-5 phút để làm một khảo sát mức độ hài lòng về bài viết của IBSG tại đây. IBSG chân thành cảm ơn Quý Độc Giả!