Tác giả rút lại nghiên cứu gây tranh cãi về chỉnh sửa gene bằng NgAgo

Sau nhiều thất bại trong việc lặp lại kết quả thu được, nhóm tác giả cho công trình nghiên cứu gây nhiều tranh cãi NgAgo đã quyết định rút bài báo này khỏi tạp chí Nature Biotechnology.

Trên ấn bản Nature Biotechnology vào tháng 5/2016, một nhóm tác giả Trung Quốc đã công bố một kết quả nghiên cứu hết sức hấp dẫn về một kỹ thuật chỉnh sửa gene có tiềm năng cạnh tranh trực tiếp với kỹ thuật CRISPR-Cas 9 đang làm mưa làm gió trên khắp các lĩnh vực sinh học, kỹ thuật NgAgo và đã dấy lên mối quan tâm của giới khoa học lúc bấy giờ. Kỹ thuật này sử dụng enzyme NgAgo để chỉnh sửa gene trên các tế bào của người, báo cáo trên hứa hẹn việc sử dụng hệ thống NgAgo sẽ còn đa dạng, linh hoạt hơn cả hệ thống CRIRPS-Cas 9. Tuy nhiên, sau hàng loạt các nỗ lực lập lại kết quả trên từ khắp nơi trên thế giới trong nhiều năm bị thất bại, nhóm tác giả đã tuyên bố rút lại nghiên cứu của mình vào ngày 2 tháng 8, 2017.

Đứng đầu nhóm nghiên cứu là Han Chuynu, một nhà nghiên cứu sinh học phân tử làm việc tại Đại Học Khoa Học và Công Nghệ Hebei ở thành phố Thạch Gia Trang. Ông trở nên nổi tiếng tại Trung Quốc sau khi đăng tải bài báo về NgAgo nói trên. Nhưng chỉ trong vài tháng, trên phương tiện truyền thông bắt đầu xuất hiện các nghi ngờ liên quan đến bài báo của ông cùng nhóm nghiên cứu, khi có nhiều nhà khoa học lên tiếng cho rằng họ không thể lập lại được kết quả của nghiên cứu trên. Những nghi ngờ này càng được củng cố qua một loạt các bài báo, khẳng định enzyme NgAgo không thể thực hiện được sửa chữa di truyền như đã được nhóm nghiên cứu công bố.

Trước đây, trong một vài dịp gặp nhóm Nature News, Han cho biết đã xác định được một chất độc có thể liên quan tới nguyên nhân tại sao ông và nhiều nhà khoa học khác đã không thể lập lại kết quả nghiên cứu trước đó của nhóm ông về NgAgo. Vào tháng 6-2017, ông nói rằng công việc sẽ kết thúc trong hai tháng và sẽ có công bố sớm nhất ngay sau đó.

Liên quan đến nghiên cứu về NgAgo, công ty sản xuất enzyme Novozymes của Đan Mạch đã trả cho Đại Học Hebei một khoản không được tiết lộ như một phần của thỏa thuận hợp tác. Dongyi Chen, quản lý đối ngoại của Novozymes tại Bắc Kinh, nói với nhóm Nature News vào tháng một năm nay: “Chúng tôi đã tiến hành thử nghiệm công nghệ NgAgo và nhận thấy nó có khả năng sẽ hiệu quả, nhưng nó vẫn đang trong gia đoạn phát triển và vẫn cần tiến hành nhiều việc khác trước khi chúng tôi có thể xác định NgAgo có phù hợp không.” (Nature News là nhóm độc lập về mặt biên tập của tạp chí Nature Biotechnology).

Trước thông tin rút lại nghiên cứu, Chen khẳng định phía công ty muốn “tiếp tục khám phá hiệu quả của công nghệ chỉnh sửa gen NgAgo. Dù vậy, cho đến nay chưa có một cải tiến rõ ràng nào được theo dõi”. Tuy nhiên, công ty không từ bỏ hy vọng vào NgAgo. Chen bổ sung trong trả lời của mình: “Nghiên cứu khoa học cần nhiều thời gian và chúng tôi sẽ không dừng lại việc tìm kiếm sự tiến bộ trong công nghệ, bao gồm NgAgo, điều này có thể đem lại những ảnh hưởng tích cực đến công việc của chúng tôi.”

Việc rút lại nghiên cứu này đặt ra vấn đề cho tương lai của trung tâm chỉnh sửa gen, mà Đại Học Hebei đã có kế hoạch xây dựng với 224 triệu nhân dân tệ (tương ứng 32 triệu đô la) với Han sẽ là người đứng đầu. Hiện nhóm Nature News đã không thể liên hệ được với Han và trường đại học để đưa ra bình luận về vấn đề này.

Trong phát ngôn rút lại nghiên cứu của mình, nhóm của Han viết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục điều tra lý do không thể thực hiện lại nghiên cứu này với mục đích cung cấp một giao thức tối ưu hơn.”

Nhưng, Gaetan Burgio, một nhà sinh học tại Đại Học Quốc Gia Úc, một trong những nhà khoa học đầu tiên phấn khởi về NgAgo nhưng sau đó cũng thất bại trong việc lập lại kết quả của nhóm Han, cho rằng sẽ dừng nghiên cứu liên quan đến NgAgo: “Tôi nghĩ câu chuyện này đã đến lúc kết thúc rồi.”

Chuyển ngữ: Đào Thị Hồng Nhung

Biên tập: Nguyễn Thiên Ân

Bài báo gốc:

1. Cyranoski, David. “Authors retract controversial NgAgo gene-editing study.” Nature News.

Nguồn hình cover: Science