Kháng thể mới tấn công 99% các chủng HIV

Các nhà khoa học đã thiết kế một kháng thể tấn công 99% các chủng HIV và có thể ngăn ngừa lây nhiễm ở các loài linh trưởng. Kháng thể này được xây dựng để tấn công ba phần quan trọng của virus – làm cho virus HIV khó chống lại các tác động của nó.

Công trình này là sự hợp tác giữa Viện Y tế Quốc Gia Hoa Kỳ (US National Institutes of Health) và công ty dược phẩm Sanofi. Hiệp Hội Quốc Tế về AIDS (The International AIDS Society) cho biết đây là một bước đột phá lớn trong việc điều trị HIV/AIDS ở người trong tương lai không xa. Các thử nghiệm trên người sẽ bắt đầu vào năm 2018 để xem liệu loại kháng thể mới này có thể ngăn ngừa hoặc điều trị HIV hay không.

Cơ thể chúng ta gặp khó khăn khi chống lại virus HIV vì khả năng đột biến (mutate) và thay đổi hình dạng của nó. Vì vậy, hệ thống miễn dịch của người bệnh như đang trong một cuộc chiến chống lại một số lượng lớn các dòng virus HIV.

Siêu kháng thể

Sau nhiều năm bị nhiễm bệnh, một số lượng nhỏ bệnh nhân đã phát triển “các kháng thể vô hiệu hóa diện rộng” (broadly neutralizing antibodies) và nó có thể diệt được một dải rộng các dòng virus HIV, kể cả các dạng virus đã biến đổi. Các nhà nghiên cứu đã cố gắng sử dụng rộng rãi các kháng thể này như một cách để điều trị HIV.

Trong công trình công bố trên tạp chí Science ngày 6.10.2017, các nhà khoa học kết hợp ba loại kháng thể như vậy thành một “kháng thể đặc hiệu ba trong một” (tri-specific antibody).

Tiến sĩ Gary Nabel, giám đốc khoa học của Sanofi và là một trong những tác giả của bài báo cáo, cho biết: “Chúng mạnh hơn và có khả năng tác động lên một dải rộng virus HIV hơn bất kỳ loại kháng thể đơn lẻ nào đã được khám phá.”

Các kháng thể tự nhiên tốt nhất có thể tiêu diệt khoảng 90% các dòng HIV. Trong khi đó, tiến sĩ Nabel “đạt được mức độ tiêu diệt đến 99%, và đạt được nó với nồng độ rất thấp của kháng thể.”

Thử nghiệm trên 24 con khỉ cho thấy nhóm được điều trị bằng loại kháng thể mới này không tiến triển nhiễm khi bị tiêm virus. Tiến sĩ Nabel nói: “Kháng thể mới này có mức độ bảo vệ khá ấn tượng.”

Nghiên cứu có sự tham gia của các nhà khoa học tại Trường Y Harvard (Harvard Medical School), Viện Nghiên Cứu Scripps (The Scripps Research Institute) và Viện Công Nghệ Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology).

Bước đột phá thú vị

Các thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra loại kháng thể mới này ở người sẽ bắt đầu vào năm tới.

Giáo sư Linda-Gail Bekker, chủ tịch Hiệp Hội Quốc Tế về AIDS, cho rằng đây là “một bước đột phá thú vị.”

“Những kháng thể siêu công nghệ (super-engineered) này dường như vượt quá tự nhiên và có thể có nhiều ứng dụng hơn chúng ta tưởng tượng đến nay.”

“Vài ngày đầu tiên, và như một nhà khoa học, tôi mong muốn được chứng kiến những thử nghiệm đạt hiệu quả ngay khi khởi đầu vào năm 2018.”

“Là một bác sĩ ở Châu Phi, tôi cảm thấy sự cấp bách để khẳng định những phát hiện này ở người càng sớm càng tốt.”

Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc của Viện Các Bệnh Dị Ứng và Nhiễm Trùng Quốc Gia Hoa Kỳ (US National Institute of Allergy and Infectious Diseases), nói rằng đó là một bước tiếp cận hấp dẫn. Ông nói thêm: “Sự kết hợp của các kháng thể khác nhau tại một vị trí trên virus HIV có thể vượt qua được sự phòng vệ của virus để đạt được sự điều trị hiệu quả nhờ kháng thể và dẫn đến sự ngăn chặn bệnh HIV/AIDS”.

Huỳnh Thị Mỹ Thanh (chuyển ngữ)

Khoa Công Nghệ Sinh Học, Đại Học Bách Khoa TP HCM.

Bài báo:

1. James Gallagher. New antibody attacks 99% of HIV strains. BBC News. 22 Sep 2017.
2. Xu, Ling, et al. “Trispecific broadly neutralizing HIV antibodies mediate potent SHIV protection in macaques.” Science (2017): eaan8630.